Wypowiedzenie umowy o pracę – przewodnik po procedurach prawnych i najlepszych praktykach

Chcesz wypowiedzieć umowę o pracę, jednak nie wiesz, w jaki sposób to zrobić i czy możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia? Dowiedz się, w jakich sytuacjach można wypowiedzieć umowę o pracę, jak zgodnie z prawem rozwiązać taką umowę oraz jaki czas wypowiedzenia obowiązuje.

Wypowiedzenie umowy przez pracownika

Pracownik może zdecydować się na wypowiedzenie umowy o pracę niezależnie od tego, czy umowa została zawarta na czas określony, nieokreślony czy próbny. Ma prawo do rezygnacji w dowolnym momencie, bez konieczności podawania przyczyny. Wystarczy złożyć pracodawcy oświadczenie. Najlepiej zrobić to na piśmie – dokument może przekazać osobiście lub przesłać na adres siedziby firmy. Dopuszczalna jest również forma ustna, jednak jest to rozwiązanie ryzykowne. Na przykład w przypadku sporu sądowego będzie miała niewielką wartość dowodową.

W przypadku rozwiązania umowy za wypowiedzeniem, obie strony wiąże okres wypowiedzenia, który jest zależny od stażu pracy. Pracodawca może zwolnić osobę z wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia poprzez pisemne oświadczenie. Nie zwalnia go to jednak z obowiązku zapłacenia pracownikowi wynagrodzenia. W ostatnim dniu wypowiedzenia musi wydać pracownikowi świadectwo pracy, a w ciągu 7 dni od zakończenia umowy wyrejestrować tę osobę z ubezpieczeń społecznych. 

Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę

Jako pracodawca możesz wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę (z wyjątkiem umowy na okres próbny) tylko w uzasadnionych przypadkach. Konieczne jest podanie konkretnej przyczyny, np.:

1. dezorganizacja pracy w firmie z uwagi na długotrwałą nieobecność pracownika;
2. nadużycie zaufania przełożonych;
3. odmowa podpisania przez pracownika klauzuli o zakazie konkurencji;
4. likwidacja stanowiska pracy;
5. zmniejszenie stanu zatrudnienia w firmie.

Przyczyny wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę nie trzeba podawać w przypadku umowy na okres próbny. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik w terminie 7 dni od momentu złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu przekaże pracodawcy wniosek o wskazanie takiej przyczyny.

Oświadczenie dotyczące wypowiedzenia umowy o pracę można wręczyć pracownikowi osobiście lub przez osobę upoważnioną albo wysłać pocztą na adres domowy. Dokument powinien zawierać pouczenie o prawie pracownika do odwołania do sądu pracy w terminie 21 dni.

Więcej istotnych informacji z zakresu prawa pracy znajdziesz na Firmove.pl.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę – ile wynosi?

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zależy od stażu pracownika w danej firmie. Wlicza się do niego okres zatrudnienia u danego pracodawcy bez względu na rodzaj podpisanych umów.

Okres wypowiedzenia wynosi:

1. 2 tygodnie w przypadku stażu nieprzekraczającego 6 miesięcy;
2. 1 miesiąc, gdy staż wynosi od 6 miesięcy do 3 lat;
3. 3 miesiące, jeśli pracownik wykonywał obowiązki w firmie przez minimum 3 lata.

W przypadku umowy o pracę na czas próbny, okres wypowiedzenia wynosi 3 dni (gdy pracownik pracował krócej niż 2 tygodnie), 1 tydzień (gdy okres próbny trwał dłużej niż 2 tygodnie) lub 2 tygodnie (jeśli okres próbny wyniósł 3 miesiące).

Kiedy możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia?

W szczególnych przypadkach możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę bez złożenia oświadczenia o jej wypowiedzeniu. Chodzi o sytuację, gdy współpraca zakończy się na mocy porozumienia stron. Wymaga to zgody pracownika i pracodawcy wyrażonej na piśmie.

Drugi przypadek to natychmiastowe rozwiązanie umowy przez pracownika bez wypowiedzenia. Może to zrobić, gdy pracodawca nie dopełnił podstawowych obowiązków, np. nie zapewnił bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Do rozwiązania umowy może dojść także wtedy, gdy pracownik przedstawi pracodawcy orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie. W takim wypadku może zdecydować, czy odchodzi z firmy, czy przeniesie się na mniej szkodliwe, wskazane przez pracodawcę stanowisko.